Bydgosko-ostrowska rywalizacja na czarnym torze
Potyczki bydgosko-ostrowskie nie należą do najliczniejszych konfrontacji wśród żużlowych miast. Do tej pory rozegrano czternaście meczów i dodatkowo dwa z udziałem rezerw Polonii. Historia ligowego żużla w mieście gdzie jest organizowany najstarszy turniej w Polsce– o Łańcuch Herbowy Miasta Ostrowa Wielkopolskiego (od 1950) jest dosyć burzliwa. Klub kilkukrotnie z powodów finansowych zmieniał nazwę drużyny i pauzował przez kilka sezonów.
Pierwszy raz żużlowcy z obu miast spotkali się w Lidze Centralnych Sekcji Żużlowych w 1951r. Wówczas na ostrowskim torze Gwardia Bydgoszcz zwyciężyła 37:17 nad Stalą Ostrów (mecz składał się z dziewięciu biegów). Rok później, w Ostrowie kolejny raz lepsi byli bydgoszczanie 36:16 lub według innego źródła 36:14. W sezonie 1953r. sekcja żużlowa Stal zmieniła swoją siedzibę na Świętochłowice.
W 1955 r. reaktywowano ligowy czarny sport w wielkopolskim grodzie, jako sekcja Ostrovii Ostrów Wielkopolski. Starty rozpoczęli od nowo utworzonej drugiej ligi, zajmując szóste miejsce, a w następnym sezonie byli blisko awansu, gdyż w II lidze „Południe” uplasowali się na drugim miejscu, ustępując jednym oczkiem Stali Świętochłowice. W następnych rozgrywkach Ostrovia walczyła cały czas na drugoligowym froncie i nie liczyła się w walce o awans, aż do 1959r., kiedy to sekcja żużlowa ponownie zakończyła swój żywot. W tych latach bydgoszczanie, jako Gwardia, a od 1957 r. Polonia, walczyli o DMP w I lidze.
Na kolejne ligowe emocje ostrowscy kibice musieli czekać aż dwadzieścia lat. W 1979 r. ponownie reaktywowano Ostrovię. Przez osiem wiosen okupowała ona drugą ligę. W końcu w rozgrywkach w 1988r. wywalczyli upragniony awans.
To właśnie w sezonie 1989 Polonia spotkała się w ligowym pojedynku, po raz pierwszy z drużyną Ostrovii. Oba pojedynki zakończyły się wysokimi zwycięstwami „Gryfów” 23:67 w Ostrowie. Komplet punktów zdobył wówczas Ryszard Dołomisiewicz. Nad Brdą było 59:31, a „Dołek” zdobył „tylko” płatny komplet. Żużlowcy z Ostrowa ulegli we wszystkich ligowych spotkaniach. Rozgrywki zakończyli z rekordowo niską liczbą punktów (-16), ponieważ w sezonach 1987-1989 za zwycięstwo powyżej 25 punktów drużyna otrzymywała trzy punkty, zaś za porażkę taką samą liczbą punktów odbierano jedno oczko. Z takimi liczbami beniaminek nie miał szans na utrzymanie.
Kolejne dwa sezony Ostrovia spędziła na zapleczu I ligi. Co ciekawe, w sezonie 1991 rywalizowała z drugim zespołem Polonii Bydgoszcz. W Bydgoszczy mecz zwyciężyła 66:24 Polonia II, która również lepsza była w na wyjeździe 48:41. Ten sezon ponownie zamknął kolejny rozdział w ostrowski żużlu, ponieważ już następnej wiosny Ostrovia nie wystartowała w lidze. Zastąpił ją nowym podmiot – TŻ Iskra Ostrów Wielkopolski, zachowując przy tym kontrakty zawarte jeszcze z zarządem Ostrovii, a nawet podpisano umowę z wicemistrzem świata Tonym Rickardssonem, który debiutował w poprzednim sezonie w polskiej lidze z gryfem na plastronie.
Nowa drużyna przy ulicy Piłsudskiego rywalizowała trzy lata w II lidze, po czym kolejny raz na rok zawiesiła swoją działalność. Kiedy w 1997 roku bydgoszczanie cieszyli się z czwartego w historii tytułu DMP, kilka tygodni wcześniej ostrowscy fani fetowali drugi w historii awans do najwyższej ligi. Swój wyczyn poloniści powtórzyli w następnym sezonie, a przygoda ostrowian z I ligą znów zakończyła się na rocznym epizodzie. Polonia kolejny raz wysoko triumfowała w obu spotkaniach. Najpierw u siebie 65:35 i tydzień później w Ostrowie 55:35. Warto dodać, że w obu meczach bracia Gollobowie zdobywali komplet punktów, dowożąc łącznie 57+3 punktów.
Ostrowski klub pozostał w II lidze już do końca XX wieku. W 2000 roku powstała Ekstraliga i powiększono rozgrywki do trzech lig, a Iskra w tamtym sezonie zajęła ostatnie miejsce w I lidze i spadła do najniżej– II ligi. Występowała w niej dwa lata, po czym kolejny raz zmieniono drużynę.
Tym razem jako KM Intar przeglądżużlowy.pl Ostrów Wielkopolski, ekipa powróciła do I ligi w 2003 r. W latach 2005-2007 bezskutecznie walczyła w barażach o awans do Ekstraligi. W 2007 roku Polonia po przegranym dwumeczu z ŻKS Kronopol Zielona Góra po raz pierwszy w historii spadła z najwyższej klasy rozgrywkowej.
Po 10 latach żużlowcy z Bydgoszczy i Ostrowa znów stanęli razem pod taśmą w ligowym meczu. W 2008 r. odbyły się cztery mecze (po dwa w rundzie zasadniczej i rundzie play off). Pierwszy raz w historii zawodnicy z Ostrowa pokonali Polonię, a stało się to w rundzie zasadniczej na ostrowskim owalu– 46:43. Późnej trzy razy triumfowała Polonia (u siebie– 56:34, 57:34-play off i na wyjeździe– 47:43-play off). Ostrowianie tamte rozgrywki rozpoczęli z siedmioma ujemnymi punktami. Powodem tego była próba przekupstwa podczas finału ligi w 2007 r. ze Stalą Gorzów. Trzeba jednak przyznać, że podopieczni Jana Grabowskiego bardzo dobrze się spisywali, szczególnie w fazie zasadniczej, chociaż trudno było zagrozić w awansie bydgoszczanom prowadzonym przez Zenona Plecha w składzie z m.in. Andreasem Jonssonem i Emilem Sajfutdinowem.
W 2009 roku ostrowianie popadli w długi i klub po raz kolejny upadł. Działacze postanowili założyć nowe stowarzyszenie ŻKS Ostrovia, które nawiązuje do historycznej nazwy i barw biało–czerwonych z jakimi występowali żużlowcy w latach 1979-1991. Nowy zespół rozpoczął od 2010 r. jazdę w II lidze.
Do kolejnej bydgosko-ostrowskiej potyczki doszło w 2015 r. Wówczas na poziomie pierwszej ligi podopieczni Marka Cieślaka dwukrotnie okazywali się lepsi (w Bydgoszczy– 53:37 i w Ostrowie– 56:34). Po zakończeniu ligowych zmagań okazało się, że ŻKS Ostrovia jest bankrutem. Zastąpiono ją TŻ Ostrovią, która wróciła do ligi po rocznym odpoczynku.
Ostatni raz obie drużyny rywalizowały ze sobą dwa lata temu. Ponownie dwukrotnie lepszy okazał się zespół z Ostrowa (u siebie– 59:31, na wyjeździe– 55:34). W tamtych rozgrywkach ostrowianie wywalczyli awans wyższej ligi po wygranych barażach z Polonią Piła.
Drużyny o których mowa miały spotkać się w pierwszej kolejce tegorocznego sezonu eWinner 1 Ligi. Zarówno zespół Mariusza Staszewskiego, który przed rokiem praktycznie do ostatniego biegu walczył o awans do Ekstraligi, jak i tegoroczny beniaminek będą chciały jak najlepiej rozpocząć sezon. Niestety wiemy już, że nie zainaugurują go zgodnie z planem.
Więcej o ostrowskim żużlu można dowiedzieć się w książkach Macieja Kmiecika i Artura Małeckiego „Jak Syzyf, czyli… 80 lat sportu żużlowego w Ostrowie Wielkopolskim” i „Łańcuch Herbowy Ostrowa Wielkopolskiego. Historia warta spisania”.
HISTORIA MECZÓW BYDGOSZCZ-OSTRÓW.
16.09.1051- Stal Ostrów 17:37 Gwardia Bydgoszcz
22.07. 1952- Stal Ostrów 16:36 lub 14:36 Gwardia Bydgoszcz
11.05.1989- Ostrovia Ostrów 23:67 Polonia Bydgoszcz
10.09.1989- Polonia Bydgoszcz 59:31 Ostrovia Ostrów
01.04.1991- Polonia II Bydgoszcz 66:24 Ostrovia Ostrów
17.07.1991- Ostrovia Ostrów 41:48 Polonia II Bydgoszcz
21.06.1998- Jutrzenka-Polonia Bydgoszcz 65:25 Iskra Ostrów
28.06.1998- Iskra Ostrów 35:55 Jutrzenka-Polonia Bydgoszcz
20.04.2008- Intar Lazur Ostrów 46:43 Polonia Bydgoszcz
27.07.2008- Polonia Bydgoszcz 56:36 Intar Lazur Ostrów
07.09.2008- Intar Lazur 43:47 Polonia Bydgoszcz
21.09.2008- Polonia Bydgoszcz 57:34 Intar Lazur Ostów
24.05.2015- Polonia Bydgoszcz 37:53 MDM Komputery Ostrovia Ostrów
09.08.2015- MDM Komputery Ostrovia Ostrów 56:34 Polonia Bydgoszcz
06.05.2018- MDM Komputery Ostrovia 59:31 Polonia Bydgoszcz
01.07.2018- Polonia Bydgoszcz 34:55 Ostrovia Ostrów
Ogólny bilans: 14 meczów- 9 zwycięstw Bydgoszczy, 5 zwycięstw Ostrowa
Tor w Bydgoszczy (zwycięstwa)- Bydgoszcz-4, Ostrów-2
Tor w Ostrowie (zwycięstwa)- Ostrów-3, Bydgoszcz- 5
Sezon 1991: 2 mecze- 2 zwycięstwa Polonii II Bydgoszcz
Źródła informacji:
- H. Kiełbasiński (red.), Zarys historyczny Bydgoskiego Klubu Sportowego „Polonia” wydany z okazji złotego jubileuszu za okres 1920-1970, Bydgoszcz, 1970.
- Historia speedwaya w Polsce, www.speedwayw.pl, dostęp: 04.04.2020
- tzostrovia.pl/historia/, dostęp: 04.04.2020
Foto: Łukasz Wilk
Tekst: Miłosz Kalaczyński
