Bydgosko-gnieźnieńskie pojedynki na czarnym torze
W historii rywalizacji Polonii ze Startem Gniezno lepsi są bydgoszczanie. Dotychczas tylko raz udało się gnieźnianom wygrać w Bydgoszczy,
Gnieźnieński żużel istniał już zaraz po wojnie. W 1948 roku na szczeblu III ligi rywalizowała Unia Gniezno. W latach 1950-1952 w Drużynowych Mistrzostwach Maszyn Przystosowanych rywalizował Związkowiec (Spójnia).
W sezonie 1956 do rozgrywek II ligi „Grupy Północ” zgłoszono Start Gniezno. Pierwszy sezon został ukończony na przedostatnim miejscu. Rok później po reorganizacji ligi żużlowcy z Grodu Piasta znaleźli się w III lidze, jednak szybko udowodnili, że ich miejsce jest zdecydowanie wyżej, notując awans. Tę sztukę powtórzyli także w „środkowej” klasie jako beniaminek, zaliczając tym samym pierwszy w historii klubu awans do najwyższej ligi. Pierwszy sezon w I lidze ukończyli na piątym miejscu, tuż za Polonią Bydgoszcz. Pierwszy oficjalny mecz pomiędzy obiema drużynami zakończył się zwycięstwem Polonii na wyjeździe 49:29. W Bydgoszczy mecz zakończył się remisem 39:39. Sezon 1960 był bardzo nieudany dla gnieźnian. Oprócz tego, że wszystkie mecze zakończyły się porażkami, to na torze w Rybniku w wypadku zginął Witold Świątkowski. Na następny awans do I ligi kibice z Gniezna musieli czekać aż 19 lat.
W 1979 roku na czele z wychowankami takim jak Eugeniusz Błaszak, Leon Kujawski, a także Wojciechem Kaczmarkiem i Janem Pukiem pewnie wygrali rozgrywki II ligi. Powrót do najwyższej klasy został zwieńczony dużym sukcesem, gdyż żużlowcy z pod znaku orła piastowskiego ukończyli sezon na trzecim miejscu. Następne sezony w wykonaniu czerwono-czarnych to miejsca w środku tabeli. W roku 1984 ekipa Startu zajęła ostatnie miejsce w lidze i na dwa lata pożegnała się z I ligą, by po roku jazdy w 1987 znów się z nią pożegnać. Na pewno jednym z czynników słabego występu była śmierć jednego z wychowanków Grzegorza Smolińskiego, który pomógł w wywalczeniu awansu. Warto dodać, że w awansie znacząco pomagał również Jacek Gomólski i Waldemar Cieślewicz, którzy po spadku Startu postanowi zasilić szeregi Polonii Bydgoszcz. Przez kolejne siedem lat Start nie potrafił wrócić do najwyższej klasy. Od roku 1996 w zespole zapanowała pewna stabilizacja. Startowcy utrzymali się przez trzy sezony w I lidze. Od sezonu 2000 dalej występowali w I lidze, jednak już w tej nowo utworzonej, co oznaczało, że w 1999 roku zaliczyli spadek.
W roku 2002 Start miał szansę wywalczyć awans w barażach do Ekstraligi, lecz musiał uznać minimalną wyższość Wybrzeża Gdańsk. W sezonie 2004 zespół Gniezna spadł do najniższej ligi. Już rok później jako Fular Gniezno wrócił do I ligi. W roku 2007 Start znów zakończył rozgrywki na ostatnim miejscu i wrócił do I ligi, jednak tylko na rok.
W 2011 roku po spadku Polonii do I ligi obie drużyny spotkały się po raz pierwszy na niższym poziomie. Polonia zakończyła rozgrywki na pierwszym miejscu, a Start choć po rundzie zasadniczej znajdował się na miejscu, to po rundzie zasadniczej był już na trzecim miejscu za Lotosem Wybrzeże Gdańsk. Oznaczało to, że gnieźnianie o Ekstraligę musieli powalczyć w barażach z Włókniarzem Częstochowa, w których „Lwy” okazały się zaledwie dwoma punktami. Swojego dopięli jednak rok później pewnie awansując z pierwszego miejsca. W 2013 roku znów Polonia i Start spotkali się w najwyższej lidze, chociaż obie ekipy nie wspominają miło tego sezonu, ponieważ spadły do I ligi. W 2015 roku Start obronił I-ligowy byt po barażach z Polonią Piła, lecz z powodów problemów finansowych rok 2016 dla fanów żużla w Gnieźnie był niezwykle nieprzyjemny, ponieważ drużyna nie wystartowała w rozgrywkach ligowych. Po powrocie do ligowej rywalizacji w sezonie 2017 od razu Start odnotował awans do I ligi, niestety Polonia z niej spadła. W latach 2018-2018 Start Gniezno zajmował trzecie miejsce w DM I ligi.
Najwyższe zwycięstwo Polonii w Gdańsku to 72:15 w 1992 roku, a najwyższa porażka Gryfów na swoim torze wyniosła 33:56 w 1999 roku.
Na torze Bydgoszczy gospodarze triumfowali 14 razy, gnieźnianie 1 i padły 2 remisy. Na torze w Gnieźnie bydgoszczanie zwyciężali 6 razy, a 10 gospodarze i padł 1 remis.
Łącznie:
Spotkań: 34
Zwycięstw Bydgoszczy: 20
Zwycięstw Gniezna: 11
Remis: 3
HISTORIA MECZÓW BYDGOSZCZ-GNIEZNO
- 19.04.1959 Start Gniezno 29:49 Polonia Bydgoszcz
- 20.09.1959 Polonia Bydgoszcz 39:39 Start Gniezno
- 24.04.1960 Start Gniezno 33:45 Polonia Bydgoszcz
- 17.09.1960 Polonia Bydgoszcz 55:21 Start Gniezno
- 17.07.1980 Start Gniezno 58:49 Polonia Bydgoszcz
- 28.09.1980 Polonia Bydgoszcz 57,5:50,5 Start Gniezno
- 17.05.1981 Start Gniezno 51:38 Polonia Bydgoszcz
- 18.09.1981 Polonia Bydgoszcz 45:45 Start Gniezno
- 04.04.1982 Polonia Bydgoszcz 58:32 Start Gniezno
- 01.08.1982 Start Gniezno 47:43 Polonia Bydgoszcz
- 04.06.1983 Start Gniezno 61:28 Polonia Bydgoszcz
- 11.09.1983 Polonia Bydgoszcz 43:46 Start Gniezno
- 28.04.1984 Start Gniezno 47:43 Polonia Bydgoszcz
- 12.08.1984 Polonia Bydgoszcz 50:39 Start Gniezno
- 03.05.1987 Polonia Bydgoszcz 67:23 Start Gniezno
- 17.09.1987 Start Gniezno 46:44 Polonia Bydgoszcz
- 28.04.1996 Start Gniezno 45:45 Polonia-Jutrzenka Bydgoszcz
- 21.07.1996 Polonia-Jutrzenka Bydgoszcz 59:31 Start Gniezno
- 25.05.1997 Polonia-Jutrzenka Bydgoszcz 58:32 Start Gniezno
- 22.06.1997 Start Gniezno 52:38 Polonia-Jutrzenka Bydgoszcz
- 24.05.1998 Polonia-Jutrzenka Bydgoszcz 61:29 Trilux-Start Gniezno
- 16.08.1998 Trilux-Start Gniezno 42:48 Polonia Bydgoszcz
- 06.05.1999 Jutrzenka-Polonia Bydgoszcz 50:40 Trilux-Start Gniezno
- 15.08.1999 Trilux-Start Gniezno 51:39 Polonia-Jutrzenka Bydgoszcz
- 01.05.2011 Start Gniezno 43:47 Polonia Bydgoszcz
- 26.06.2011 Polonia Bydgoszcz 57:32 Start Gniezno
- 14.08.2011 Start Gniezno 51:39 Polonia Bydgoszcz
- 25.09.2011 Polonia Bydgoszcz 52:38 Start Gniezno
- 06.06.2013 składywęgla.pl Polonia Bydgoszcz 50:40 Lechma Start Gniezno
- 15.08.2013 Lechma Start Gniezno 41:49 składywęgla.pl Polonia Bydgoszcz
- 01.06.2014 Polonia Bydgoszcz 57:33 Carbon Start Gniezno
- 22.06.2014 Carbon Start Gniezno 52:38 Polonia Bydgoszcz
- 12.04.2015 Łączyńscy Start Gniezno 42:48 Polonia Bydgoszcz
- 21.06.2015 Polonia Bydgoszcz 61:29 Łączyńscy Start Gniezno
Zdjęcie: Łukasz Wilk
Tekst: Miłosz Kalaczyński
